Parlementaire krankzinnigheid, een stoornis die zijn ongelukkige slachtoffers binnendringt met plechtige overtuiging dat de gehele wereld, zijn geschiedenis en toekomst, worden geregeerd en bepaald door een meerderheid van stemmen in dat specifieke vertegenwoordigingsorgaan dat de eer heeft om deze te tellen onder zijn lede ⁽¹⁾

Friedrich Engels

Het onontkoombare, verdovende geschreeuw van “Doe iets!” weerklinkt van de ontevreden activist op de door de politie geleidde demonstratie – of nog accurater, wordt haastig gelezen en langs gescrold op sociale media. Maar wat wordt precies bedoeld met dit “iets” waarvoor we in lijn moeten vallen en “doen”?

Simpel, een breed front moet gemaakt worden, dat aandringt op hervormingen en zetels in het burgerlijke staatsapparaat om de arbeidersklasse te leiden naar een reformistische hemel op aarde!

Theoretisch gezien, handelt de supporter van directe actie “praktisch” in dat directe verarming (tijdelijk en lukraak) potentieel verlicht zou kunnen worden, en zeker niemand in het communistische links zou zijn tegen het intoom houden van zekere inbreuken, gemaakt door het kapitaal, op het bestaan van de arbeidersklasse; maar door het focussen op de vorm van kapitalisme boven zijn inhoud (i.e. loonarbeid en kapitaal), klasse overschrijdende, op enkele kwestie geconcentreerde aanpakken aanbiedend in de plaats van de klassenstrijd, arbeiders in gecontroleerde vormen van “oppositie” in de vorm van de gevestigde partijen duwend, door het bevrijden van de directe eisen van hun klasse base en het verwaarlozen ervan tot een abstractie in de politieke arena, gekarakteriseerd door hun heterogene klasse natuur, en herbevestigen van de kapitalistische staats structuur, en, natuurlijk, door het degraderen van het werk dat gedaan moet worden via de eigen actie van de arbeidersklasse zelf naar verschillende partijen en individuen, ze duwen eigenlijk de beweging direct de mystificatie en versterking van hun eigen positie in, in de vorm van de burgerlijke klasse en zijn staat, op de rug van wat potentieel een echte arbeidersbeweging zou kunnen zijn.

Burgerlijke ideeën en instellingen worden van nature bevochten in de loop van de bestaande processen, wat leidt tot een bepaald niveau van klassenbewustzijn in de arbeidersbeweging; maar niet overal tegelijk en niet noodzakelijk als een onmiddellijke reactie op de natuurlijke processen die spelen. Dit, resulteert samen met perioden van kapitalistische opkomst en ondergang in een groei en afneming van revolutionair potentieel. Daarom moet een arbeidersorganisatie zich concentreren op de theoretische en praktische taken van de historische beweging met een onwankelbaar Marxistisch standpunt - om te dienen als het geheugen van de klasse en een wapen ervan, terwijl ze zichzelf nooit boven de klasse plaatst.⁽²⁾

Deze organisatie moet "theoretische" taken op zich nemen, voor zover ze in staat is om de situatie van de klassenstrijd te begrijpen; alleen op deze manier kan theorie "de massa's grijpen" en "een materiële kracht worden", zoals een jonge Marx zou hebben gezegd. Altijd in gedachten houdend dat het ons doel niet is om een intellectuele kliek te worden die zich tevreden stelt met "...alleen maar...teksten schrijven op een typemachine, wat slechts een persoonlijke en altijd zeer discutabele activiteit is, zowel in haar bedoelingen als in haar resultaten,"⁽³⁾ maar een formatie die voortdurend de vinger aan de pols houdt van de activiteit van de arbeiders. Per slot is "elke stap van de echte beweging," schreef Marx, "belangrijker dan een dozijn programma's."⁽⁴⁾

Ze heeft ook "praktische taken", dat wil zeggen het verduidelijken door middel van theoretische organen, ingrijpen in arbeidersacties door het communistische standpunt naar de voorgrond te brengen, helpen bij de organisatie van arbeiders in onderwijsgroepen, onderling verbonden stakingscomités en uiteindelijk - hopelijk - zelfs arbeidersraden, en het veralgemenen van de algehele strijd door de vereniging van verschillende klassenbewuste elementen binnen de partijstructuur; dit alles zonder verstrikt te raken in het schadelijke web van het reformisme, dat in het huidige tijdperk allang het nut heeft verloren dat Marx ooit eraan toe heeft geschreven - voornamelijk, het verzamelen van de grotendeels verspreide en ongeorganiseerde massa van arbeiders die ontstond binnen de opkomende kapitalistische verhoudingen in de feodale maatschappij, of onder een vroeg opkomend kapitalisme, en om hen in staat te stellen hun eigen klassenstandpunt naar voren te brengen, zichzelf vormend als een klasse voor zichzelf en om hen voor te bereiden op collectieve strijd terwijl de noodzakelijke fase van kapitalistische ontwikkeling doorlopen werd.

Kortom, alle pogingen die ervoor zorgen dat de arbeiders en hun organen zich ideologisch identificeren met de huidige stand van zaken door middel van reformisme en het steun geven aan deze of die kapitalistische - of zelfs "antikapitalistische" politicus moeten worden bestreden.

Historisch gezien heeft dit soort parlementaire krankzinnigheid alleen maar geleid tot verlies en capitulatie, naast het aantrekken van allerlei niet-socialistische, revisionistische krachten naar de partij die alleen maar geïnteresseerd zijn in eigenbelang. Het proces van alleen via geaccepteerde kanalen werken, alleen gebruik makend van de wettelijk toegestane middelen om zo onderdrukking te voorkomen, en inzameling van enorme hoeveelheden geld van hun achterban, heeft er mede voor gezorgd dat er een bureaucratische kliek is ontstaan. De Tweede Internationale van het begin van de 20e eeuw liet deze les perfect zien met de Duitse SPD, samen met de verschillende partijen over de hele wereld die er deel van uitmaakten, die uiteindelijk een bureaucratie ontwikkelden die zichzelf in de huidige stand van zaken louter zag als bemiddelaars tussen arbeid en kapitaal, als politici binnen de burgerlijke staat. Het resultaat was de acceptatie van de kapitalistische productiewijze (in een of andere vorm - ofwel door de "evolutie" van het kapitalisme naar het socialisme zonder een kwalitatieve breuk met de kapitalistische productie, ofwel in het beste geval door nationalisatie, een proces dat al van nature plaatsvindt onder het kapitalisme vanwege de steeds onhandelbaarder wordende aard van de kapitalistische productie, die desondanks het kapitaal in leven houdt en de menselijke belichaming van arbeidskracht uitbuit⁽⁵⁾, en de ontwikkeling van een nationalistische hartstocht, wat resulteerde in de ontbinding van de Tweede Internationale tijdens WO I.

De Communistische partijen van Italië, Frankrijk, Groot-Brittannië, Amerika, enzovoort, zijn allemaal op een vergelijkbare manier gedegenereerd, stikkend in hun eigen bureaucratieën en zichzelf tevreden stellend met het tellen van stemmen; de verkiezing van een socialistische partij in Frankrijk in '81 werd toegejuicht als een overwinning aangezien ze volkshervormingen doorvoerde, om vervolgens slechts twee jaar later harde bezuinigingen door te voeren om ervoor te zorgen dat de kapitalistische accumulatie door kon gaan; Podemos in Spanje, dat ondanks groot protest van de bourgeoisie werd verkozen en nu het vuile werk doet van de bourgeoisie voor het "welzijn van de natie" door stakingen te breken en bezuinigingsmaatregelen door te voeren, net als Syriza in Griekenland; populaire burgerlijke hervormers zoals Jeremy Corbyn in het VK en Bernie Sanders in de VS, die kandidaten zijn voor partijen die toezicht hebben gehouden op de uitvoering van keiharde bezuinigingsmaatregelen, het breken van stakingen en het neerslaan van vakbonden, werden door hun eigen burgerlijke partijen buitenspel gezet en meedogenloos gedemoniseerd door de kapitalistische media; De hervormingen van "pink tide" regeringen in Latijns-Amerika die ten gunste zijn van hun eigen nationale (kapitalistische) economieën, naast enkele vage armoedebestrijdingsmaatregelen en disciplinaire maatregelen tegen de arbeiders - de lijst kan eindeloos doorgaan.

De vele oplichters en overheidsbureaucraten die ons te wachten staan hebben ten minste één ding gemeen: ze zien het socialisme allemaal als een programma dat van bovenaf moet worden geïmplementeerd, en niet als de bevestiging van een proces, een sociale beweging, waarin de veralgemeende warenproductie, en de sociale verhoudingen die daarmee samenhangen, worden te niet gedaan als de laatste daad van het proletariaat als een klasse; ze verwaarlozen de eenvoudige Marxiaanse aforismen dat "de emancipatie van de arbeidersklasse de daad van de arbeidersklasse zelf moet zijn"⁽⁶⁾ en dat "de arbeidersklasse niet zomaar de kant-en-klare staatsmachinerie in hun handen kan krijgen, en die voor haar eigen doeleinden kan gebruiken."⁽⁷⁾

Onze supporters van directe actie – samen met hun professionele activisten en al hun “revolutionaire” vrienden – kunnen hun “oplossingen” nemen en ze precies stekken waar hun zielige minimale programma’s hun leiden: in de reet van een of andere zielige oude man die zichzelf tevreden stelt met het verwarmen van zijn achterwerk op een parlementaire zetel.

Noten:

(1) Engels, Revolution and Counter-Revolution in Germany, 1851-2, marxists.org

(2) Voor die gene met een afkeer voor organisatie, of zelfs voor degene wie benieuwd is met betrekking tot deze organisatorische functie, zal ik een gedeelte quoten op partij van Paul Mattick’s World-Wide fascism or World Revolution? (Een werk gedateerd tot op zekere hoogte, maar welke nog steeds prachtig de rol van de partij schetst).

De communistische revolutionaire partij is een instrument van de revolutie en ze moet dat doel als zodanig dienen. Ze heeft geen belangen die losstaan van de arbeidersklasse, maar is slechts een uitdrukking van het feit dat minderheid eerder revolutionair bewust wordt dan de brede massa. Ze gebruikt dit voordeel alleen in het belang van de arbeidersklasse. Ze streeft niet naar macht voor zichzelf of voor een bureaucratie, maar werkt aan de versterking van de macht van de arbeidersraden, de Sovjets. Ze is niet geïnteresseerd in het nemen van posities, maar wil de macht in de handen leggen van arbeiderscomités, uitgeoefend door de arbeiders zelf. Ze probeert de arbeiders niet te leiden, maar laat de arbeiders zien dat ze hun eigen initiatief moeten nemen. Het is een propaganda-organisatie voor het communisme en geeft het goede voorbeeld in hoe je in actie moet vechten. De communistische revolutionaire partij concurreert niet met andere organisaties om leden of om controle over massa's van arbeiders. Zij streeft niet naar macht binnen het kapitalisme, ze heeft dus niets aan parlementen of vakbonden; maar door het inzien van de reactionaire aard van deze, moet zij alle organisaties bestrijden die de neiging hebben arbeiders weg te leiden van de werkelijke strijd en het revolutionaire doel. Omdat de uitbuiting van arbeiders in het kapitalisme alleen mogelijk is omdat de kapitalistische klasse de controle heeft over de productiemiddelen en zo ook het product, zal de partij niet alleen strijden voor de revolutie, maar ook om deze controle in de handen van de arbeiders te leggen. De proletarische revolutie voor het communisme moet het loonsysteem afschaffen, en daarom staat de partij voor de afschaffing van de verhouding tussen loon en kapitaal. De partij strijdt tegen het "staatscommunisme" voor het echte communisme, zoals ze strijdt tegen de dictatuur van de partij voor de dictatuur van het proletariaat. Hoewel het toneel in de V.S. nog niet klaar is voor het uiteindelijke conflict tussen kapitalisme en communisme, sluit dit de mogelijkheid van een echt revolutionair programma niet uit. De partij, omdat ze geen belangen heeft die losstaan van de arbeidersklasse, vecht ten alle tijden met hen in hun strijd voor overleving, altijd wijzend op de uiteindelijke noodzaak van de proletarische revolutie. De partij houdt zich bezig met de strijd voor directe eisen zolang de arbeiders zelf direct en daadwerkelijk betrokken zijn bij de strijd. Zij weigert iets voor de arbeiders te doen, omdat niemand iets voor hen kan doen wat zij zelf niet kunnen bereiken. De partij zal deelnemen aan de strijd van werklozen, aan stakingen en aan alle activiteiten die de klassenstrijd zullen verdiepen en verscherpen en het zelfinitiatief en de strijdbaarheid van de arbeiders zullen ontwikkelen. De partij houdt zich onder geen enkele omstandigheid bezig met enige vorm van parlementaire activiteit of handelt als tussenpersoon tussen kapitaal en arbeid op vakbondsgebied. Ze is alleen geïnteresseerd in de strijd van de arbeiders en in de proletarische revolutie; het commercialiseren van de arbeidersbeweging laat ze over aan haar vijanden. Wij, van de arbeidersklasse, bevinden ons in deze doodscrisis van het kapitalisme, in een situatie van voortdurend verslechterende omstandigheden, algemene wijdverspreide ellende, onderworpen aan de aanvallen van een meedogenloze kapitalistische klasse, bedreigd door een hatelijke wereldwijde beweging van fascisme, verraden door de zogenaamde reactionaire arbeidersleiding, gehinderd door verouderde tradities en geconfronteerd met talloze intensievere gevechten. In deze situatie is het noodzakelijk om niet alleen het historische proces te begrijpen, maar ook om onze vijanden te herkennen. Onze plicht, onze historische taak ligt voor ons. Terwijl de wereldcrisis zich verdiept, nadert de revolutionaire situatie, waarin het laatste conflict tegen de kapitalistische barbarij moet worden uitgevochten voor de dictatuur van het proletariaat en voor de realisatie van daadwerkelijk communisme, - de vereniging van vrije en gelijke producenten.

(3) Onorato Damen, Battaglia Comunista 11, 1958

(4) Marx to W. Bracke In Brunswick, 1875, marxists.org

(5) Zie:

In een verder stadium van evolutie wordt deze vorm ontoereikend: de officiële vertegenwoordiger van de kapitalistische maatschappij - de staat - zal uiteindelijk de leiding van de productie op zich moeten nemen. [...] Maar de omvorming, hetzij tot naamloze vennootschappen, hetzij tot staatseigendom, neemt de kapitalistische aard van de productiekrachten niet weg. [...] De moderne staat, ongeacht zijn vorm, is in essentie een kapitalistische machine, de staat van de kapitalisten, de ideale personificatie van het totale nationale kapitaal. Hoe meer hij overgaat tot de overname van de productiekrachten, hoe meer hij daadwerkelijk de nationale kapitalist wordt, hoe meer burgers hij uitbuit. De arbeiders blijven loonarbeiders - proletariërs. De kapitalistische relatie wordt niet afgeschaft. Ze wordt eerder op de spits gedreven.

Engels, Anti-Dühring

(6) Engels, Preface to the English Edition of the Communist Manifesto, 1888, marxists.org

(7) Marx, The Civil War in France: Address of the General Council of the International Working Men’s Association, 1871, marxists.org